Wymagania dotyczące oznakowania miodu

Opracowanie ma charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa.

Nazwą środka spożywczego jest jego nazwa przewidziana w przepisach, w przypadku braku takiej nazwy nazwa zwyczajowa a jeśli nazwa zwyczajowa nie istnieje lub nie jest stosowana, przedstawia się nazwę opisową tego środka spożywczego.

W przypadku miodu jest to nazwa przewidziana w przepisach, w myśl której miód to naturalnie słodka substancja produkowana przez pszczoły Apis mellifera z nektaru roślin lub wydzielin żywych części roślin, lub wydzielin owadów wysysających żywe części roślin, zbieranych przez pszczoły, przerabianych przez łączenie specyficznych substancji z pszczół, składanych, odwodnionych, gromadzonych i pozostawionych w plastrach miodu do dojrzewania.

W oznakowaniu miodu podaje się pełną nazwę rodzaju i odmiany miodu.

Główne rodzaje miodu zgodnie z pochodzeniem to:

  • miód kwiatowy lub nektarowy – otrzymany z nektaru roślinnego,
  • miód spadziowy – uzyskany głównie z wydalin owadów wysysających żywe części roślin lub wydzielin żywych części roślin,
  • miód nektarowo-spadziowy.

Rozróżnia się następujące odmiany miodu nektarowego:

  • określany nazwą rośliny, której procentowa zawartość pyłku w miodzie występuje w znacznej przewadze,
  • wielokwiatowy – pochodzący z wielu roślin.

Rozróżnia się następujące odmiany miodu spadziowego:

  • ze spadzi liściastej,
  • ze spadzi iglastej.

W przypadku miodu piekarniczego (przemysłowego) w bezpośredniej bliskości nazwy umieszcza się określenie „miód wyłącznie do dalszego przerobu”.

Nazwa miodu z wyjątkiem miodu przefiltrowanego i miodu piekarniczego może zostać uzupełniona informacją o pochodzeniu z określonego regionu lub terytorium, w przypadku gdy miód pochodzi w całości z tego miejsca.

Nazwa państwa pochodzenia

kraj lub kraje pochodzenia gdzie miód został zebrany tj. „Polska”.

17 października 2023 roku zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 października 2023 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2233). Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, a więc nowe przepisy zaczną obowiązywać od 18 kwietnia 2024 roku.

Zmiana dotyczy sposobu wskazywania w oznakowaniu miodów pochodzących z więcej niż jednego kraju informacji o krajach pochodzenia (w których miód został zebrany). Dotychczas możliwe było umieszczenie następujących, ogólnych informacji:

a) „mieszanka miodów pochodzących z UE” albo

b) „mieszanka miodów niepochodzących z UE”, albo

c) „mieszanka miodów pochodzących z UE i niepochodzących z UE”.

Tego rodzaju informacje – od momentu wejścia w życie rozporządzenia – nie będą już możliwe do stosowania na miodach produkowanych w Polsce. Nowe brzmienie przepisu wymaga wskazania: „nazwy państwa pochodzenia, w którym miód został zebrany, a w przypadku gdy miód pochodzi z więcej niż jednego państwa, nazwy państw pochodzenia, w których miód został zebrany”.

Należy podkreślić, że zgodnie z informacją wskazaną w uzasadnieniu do wprowadzonej zmiany celem nowelizacji rozporządzenia jest poprawa identyfikacji miodów na rynku w zakresie państwa pochodzenia. Zmiana jest odpowiedzią na wnioski pszczelarzy, którzy zwracali się do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z postulatami wprowadzenia skutecznych działań informacyjnych mających na celu udostępnienie konsumentom informacji o pochodzeniu miodu.

Pełna nazwa rodzaju i odmiany miodu może zostać zastąpiona wyrazem „miód” (nie dotyczy miodu przefiltrowanego, sekcyjnego, piekarniczego oraz miodu sekcyjnego).

Ilość netto żywności

  • może być poprzedzona wyrażeniem „masa netto”, „zawartość netto”,
  • podaje się w jednostkach masy tj. gramach (g) lub kilogramach (kg),
  • podając masę netto nie uwzględnia się tolerancji ±

Data minimalnej trwałości

  • składa się z dnia, miesiąca oraz roku w takiej kolejności oraz w niekodowanej formie. W przypadku produktów, których trwałość przekracza trzy miesiące, lecz nie przekracza 18 miesięcy, wystarczy oznaczenie miesiąca oraz roku. W przypadku produktów, których trwałość przekracza 18 miesięcy, wystarczy oznaczenie roku,
  • datę poprzedza sformułowanie:
    • „Najlepiej spożyć przed” – jeśli data zawiera oznaczenie dnia„Najlepiej spożyć przed końcem” – w pozostałych przypadkach
    Sformułowaniom tym towarzyszy sama data lub odesłanie do miejsca gdzie data minimalnej trwałości produktu jest podana np. „znajduje się na wieczku opakowania”.

Warunki przechowywania produktu

podaje się zaraz pod datą minimalnej trwałości.

Dane producenta

imię nazwisko oraz adres.

Kod identyfikacyjny partii produkcyjnej

rozumianej jako określona ilość środka spożywczego wyprodukowanego, przetworzonego lub zapakowanego w praktycznie takich samych warunkach.

  • kodem partii produkcyjnej może być data minimalnej trwałości określona co najmniej z podaniem dnia i miesiąca jeśli określenie to wystarczy do identyfikacji partii. W oznakowaniu umieszczamy informację o tym co jest kodem identyfikacyjny partii np. „data minimalnej trwałości jest równocześnie numerem partii”,
  • jeżeli nie jest możliwe jednoznaczne odróżnienie kodu identyfikacyjnego od innych informacji zawartych w oznakowaniu, kod identyfikacyjny należy poprzedzić literą „L”.

Dodatkowe wymagania dotyczące oznakowania

  • nazwa żywności oraz masa netto muszą znajdować siew jednym polu widzenia,
  • obowiązkowe informacje dotyczące żywności podaje się w sposób zapewniający wyraźną czytelność z użyciem znaków o rozmiarze czcionki, których wysokość małej litery „x” wynosi co najmniej 1,2 mm,
  • obowiązkowe informacje na temat żywności muszą być dobrze widoczne, wyraźnie czytelne oraz, w stosownych przypadkach, nieusuwalne,
  • obowiązkowe informacje na temat żywności nie mogą być w żaden sposób ukryte, zasłonięte, pomniejszone ani przerwane jakimikolwiek innymi nadrukami, ilustracjami czy innym materiałem,
  • obowiązkowe informacje na temat żywności muszą być wydrukowane w sposób zapewniający wyraźną czytelność,
  • Informacje na temat żywności nie mogą wprowadzać konsumenta w błąd.

Miód spełnia wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli:

  • nie zawiera:
    • innych organicznych lub nieorganicznych substancji obcych jego składowi,
    • składników żywności, w tym dozwolonych substancji dodatkowych, obcych jego składowi,
    • oznak fermentacji,
  • nie posiada zapachu i smaku nietypowego dla danej odmiany miodu,
  • jego kwasowość nie została sztucznie zmieniona,
  • jego naturalne enzymy nie zostały częściowo lub całkowicie zniszczone przez ogrzewanie,
  • pyłek kwiatowy lub inny specyficzny komponent miodu nie został z niego usunięty, z wyjątkiem miodu przefiltrowanego, chyba że było to nieuniknione w procesie usuwania obcych substancji organicznych lub nieorganicznych,
  • spełnia wymagania fizykochemiczne zawarte w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 października w sprawie szczególnych wymagań w zakresie jakości handlowej miodu.

W oznakowaniu miodu można umieścić dobrowolną informację „Produkt polski” z wykorzystaniem ściśle określonego znaku graficznego jeśli został pozyskany na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Wykaz aktów prawnych zawierających szczegółowe informacje:

  • ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno–spożywczych,
  • rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 października w sprawie szczególnych wymagań w zakresie jakości handlowej miodu,
  • dyrektywa Rady 2001/110/WE z dnia 20 grudnia 2001 r. odnosząca się do miodu,
  • rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004,
  • rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno-spożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej,
  • rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych,
  • rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie wzoru znaku graficznego zawierającego informację „Produkt polski”.